یکی از مشکلات گوارشی شایع که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند، ناراحتی و درد معده است که در اصطلاح به آن سوءهاضمه گفته می‌شود. بسیاری اوقات این علائم خطرناک نیست و گاهی خود به خود برطرف می‌شود. برای درک بیشتر این مطلب بهتر است ابتدا با تعریف سوءهاضمه آشنا شویم؛ سوءهاضمه یا دیس‌پپسی (Dyspepsia) به درد و ناراحتی در قسمت بالای شکم، سوزش پشت استخوان‌های قفسه‌ سینه یا همان سوزش سردل می‌گویند.

درد شکم و سوزش سردل می‌تواند در همراهی با هم یا به صورت جداگانه دیده شود. علائم ناشی از سوءهاضمه معمولا بعد از صرف غذا ایجاد شده و شدت آن در افراد مختلف متفاوت است. این علائم ممکن است به صورت روزانه یا هر ازگاهی بروز پیدا کند. هرچند گفتیم معمولا سوءهاضمه خطرناک نیست، اما درصورتی که فرد را طولانی مدت درگیر کند می‌تواند نشانه‌ای از بیماری جدی‌تر بوده و نیاز به بررسی بیشتر داشته باشد.

علت سوءهاضمه چیست؟
سوءهاضمه دلایل زیادی دارد که به ندرت ممکن است عامل ایجادکننده‌ آن خطرناک باشد. معده به طور طبیعی اسید تولید می‌کند، ولی گاهی اسید معده باعث ایجاد آسیب به لایه‌ داخلی معده، مری و قسمت ابتدای روده‌ی باریک می‌شود که این شرایط باعث ایجاد درد یا سوزش می‌گردد.

علاوه بر این علائم سوءهاضمه ممکن است در اثر حساسیت بیش از حد لایه‌ داخلی دستگاه گوارش نسبت به اسید معده یا در اثر کشش دیواره‌ معده بعد از خوردن غذا هم ایجاد شود.

برخی از شایع‌ترین مواردی که باعث سو‌ءهاضمه می‌شود، شامل موارد زیر است:

مصرف بعضی داروها
برخی داروها از جمله داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل؛ ایبوپروفن یا داروهای خانواده نیترات که گشاد کننده‌ عروق هستند، می‌توانند باعث ایجاد مشکلات گوارشی شوند.

چاقی
در صورت اضافه وزن به دلیل افزایش فشار داخل شکم به خصوص پس از غذا خوردن، به دلیل بازگشت (رفلاکس) اسید به داخل مری می‌تواند باعث ایجاد علائم سوءهاضمه شود.

استرس و اضطراب
در صورتی که فرد به طور مدوام استرس و اضطراب داشته باشد، ممکن است دچار علائم سوءهاضمه شود.

فتق هیاتوس
هرنی یا فتق هیاتوس زمانی ایجاد می‌شود که قسمتی از معده از طریق دیافراگم (لایه‌ عضلانی که ریه‌ها را از شکم جدا نگه می‌دارد و در قسمت پایین ریه‌ها قرار دارد) به داخل قفسه‌ی سینه کشیده شود که در این صورت باعث بروز علائم رفلاکس می‌شود.

عفونت هلیکوباکتر پیلوری
عفونت با هلیکوباکترپیلوری بسیار شایع است و می‌تواند با ایجاد زخم معده و در موارد نادری سرطان معده علائم سوءهاضمه ایجاد کند.

سایر عوامل ایجاد کننده علائم سوءهاضمه به شرح زیر است:

پرخوری یا سریع غذا خوردن
مصرف غذاهای چرب و ادویه دار
نوشیدن الکل یا مایعات حاوی کافئین
زخم معده
بیماری سلیاک
سنگ کیسه صفرا
یبوست
التهاب پانکراس
سرطان معده
انسداد روده
دیابت
بارداری
اختلالات تیروئید

مهدی هادی زاده مقدم

تحصیلات مهدی هادی زاده مقدم